جادوی عدد هفت
۷ (عدد)
از میان اعداد، عدد هفت از دیرباز مورد توجه اقوام مختلف جهان بوده‌است. وجود برخی عوامل طبیعی مانند تعداد سیاره‌های مکشوف جهان باستان و همچنین رنگ‌های اصلی امثال آن مؤید رجحان و جنبه مابعد طبیعی آن گردید.
جادوی هفت
بسیاری از فرهنگ‌ها و تمدن‌های قدیم و جدید، برای عدد هفت احترامی بیش از سایر اعداد قائلند. ایام هفتگانه هفته در نظر بنی اسرائیل، طبقات آسمان و زمین در نظر مردم قدیم بابل، هفت بار زنده شدن انسان در مذهب برهما، هفت قدم همراهی عروس و داماد در هند، هفت فرشته مقرب زرتشتیان، هفت نر و ماده در تورات، هفت روح پلید و هفت گناه کبیرهمسیحیت، طبقات هفتگانه آسمان در اسلام، هفت گاو لاغر و هفت گاو فربه در روایت حضرت یوسف در قرآن، قراء سبع (هفتگانه)، قرارگرفتن هفت قسمت بدن در سجدهنمازمسلمانان بر زمین، هفت وادی سلوک در تصوف، هفت انسان نقش شده در بالای درب آرامگاه داریوش هخامنشی، هفت خوانرستم در شاهنامه، پله‌های هفتگانه آرامگاه کورش کبیر در پاسارگاد همگی از همین نمونه‌اند.
در ادبیات فارسی نیز عدد هفت نقش مهمی دارد. هفت پیکرنظامی و هفت اورنگجامی از کتب معتبر شعر فارسی هستند. در فرهنگ امروزه نیز عدد هفت نشانگر زیادی و بیشی است: هفت قلم آرایش، مجلس هفتمین روز درگذشت، هفت پشت دورتر نیز مثالهایی از این دستند.
رقم اسرارآمیز و مقدس‌گونه هفت، از ترکیب دو عدد سه و چهار ایجاد شده‌است که بنابر حکمت فیثاغورثی و زمانی بسیار دورتر از آن، اعدادی خوش‌یمن شناخته می‌شدند. به عقیده بابلیان، مصریان و تمدن‌های باستانی دیگر، به وجود هفت سیاره مقدس اعتقاد داشتند. در زبان عبری واژه قسم‌خوردن، به طور تحت‌اللفظی به معنای قرارگرفتن تحت نیروی هفت چیز است که برگرفته از هفت میشی است که در پیمان میان ابراهیم نبی و ابی ملک در بیرشیبا بدان اشاره شده‌است.
هرودوت نیز به یک قسم عربی اشاره کرده که در آن هفت سنگ به خون آغشته می‌شوند. آفرینش جهان در هفت روز انجام شد، هفت بار چرخیدن به دور کعبه برای طواف کعبه، هفته هفت روز دارد، هفت حسن خداداد، هفت گناه کبیره در مسیحیت، هفت مرحله در زندگی انسان، هفت طبقه بهشت و جهنم و مثال‌های بیشمار دیگری در میان ادیان، ملل و اعصار مختلف از جمله مصادیق حضور جادویی عدد هفت در زندگی و مرگ انسان‌ها هستند.
هفت در ریاضیات
ویژگی‌های عدد هفت:
هفت طبقه بهشت
بر اساس آیات قرآن و مفسران احادیث، بالاترین درجه سعادت معنوی، ورود به طبقه هفتم بهشت است. مسلمانان به وجود هفت طبقه یا مرحله آمرزش و بهشتی شدن اعتقاد دارند. این طبقات هفتگانه همانهایی هستند که محمد در شب معراج خود سوار بر “براق” آنها را طی کرده‌است.
بالاترین درجه ی بهشت،فردوس است و پیامبر اسلام فرموده اند که:"اگر می خواهید از خداوند چیزی طلب کنید، فردوس را طلب کنید."
هفت طبقه جهنم
بر اساس آیات و روایات، جهنم ۷ طبقه دارد: سقر، سعیر، لظی، حطمه، جحیم، جهنم و هاویه.
هفت گناه کبیره
هفت گناه کبیره در مسیحیت، گناهانی هستند که در زمان تاریخ بسیار قدیم رهبانیت مسیحی مشخص شده و در قرن ششم میلادی توسط پاپ گرگوری اول یا گرگوری کبیر در یک دسته قرار گرفته‌اند. این گناهان عبارتند از: تکبر، طمعکاری، شهوت –در معنای تمایل بیش از حد یا نامشروع جنسی، حسادت، شکم پرستی که معمولاً مستی نیز در آن منظور می‌شود و تنبلی. هفت گناه کبیره از موضوعات مورد علاقه در وعظ و خطابه‌ها، نمایشنامه‌های اخلاقی و هنر اروپای قرون وسطا بوده‌است.
هفت علم انسانی (علوم سبعه)
طبقه‌بندی آزاد موضوعاتی که از قرن پنجم میلادی به بعد، دربرگیرنده برنامه آموزشی غرب در قرون وسطا بود. به نظر می‌رسد که نام “علوم انسانی” برگرفته از رساله “سیاست” ارسطو باشد که در آن از “شاخه‌هایی از دانش که شایسته انسان آزاد است”، یعنی دانش اولیه‌ای که برای یک شهروند با تحصیلات مناسب لازم است، سخن گفته‌است. این علوم عبارتند از علوم سه گانه: دستور زبان (ادبیات)، علم بیان و دیالکتیک (مباحثه و مکالمه) و علوم چهارگانه که پیشرفته تر بوده و از این قرارند: حساب، هندسه، موسیقی و نجوم.
عجایب هفتگانه طبیعی
کوه اورست در مرز نپال و چین، آبشار ویکتوریا در مرز زامبیا و زیمبابوه، گراند کانیون در آمریکا، ساحل مرجان بزرگ در استرالیا، سپیده دم شمالی در قطب شمال، آتشفشان پاریکوتین در مکزیک و بندر ریو دوژانیرو در برزیل.
هفت هنر
نقاشی، مجسمه سازی، معماری، رقص، موسیقی، تئاتر، سینما
هفت مرد فرزانه
نامی که در سنت یونانی به هفت تن از سیاست‌مداران، قانونگذاران و فیلسوفان قرن ۷ و ۶ قبل از میلاد داده شد. این فرزانگان عبارتند از: سولون قانون گذار یونانی، تالس فیلسوف اهل میلتوس، پیتاکوس فرمانده نظامی اهل میتیلن، کلئوبولوس فیلسوف اهل رودس، شیلون اسپارتی از ناظران شاه، بیاس فرزانه‌ترین هفت فرزانه، اهل پری ین و پریاندر حاکم مستبد کورنتی.
هفت دریا
شامل دریاهای قطب شمال و قطب جنوب، اقیانوس آرام شمالی و جنوبی، اقیانوس اطلس شمالی و جنوبی و اقیانوس هند.
هفت حس
بر اساس تعلیمات باستانی، روح انسان یا “بدن مقدس درون” او مرکب از هفت خاصیت است که هر یک تحت تاثیر یکی از سیارات هفتگانه‌اند. آتش موجب زندگی، خاک به وجود آورنده توانایی احساس کردن، آب موجب قدرت بیان، هوا حس چشایی، مه موجد حس بینایی، گلها به وجود آورنده حس شنوایی و باد جنوب به وجود آورنده حس بویایی هستند.
هفتمین پسر از هفتمین پسر
هفت جادویی‌ترین اعداد است و در معرفت قومی، هفتمین فرزند پسر از هفتمین پسر یک خانواده با نیروهای قدرتمند جادویی و شفادهندگی متولد می‌شود. او پیشگو است و می‌تواند طلسم‌های قدرتمندی را اجرا کند و می‌تواند با نهادن دست خود بر بدن افراد رنجور، آنان را شفا دهد.
عجایب هفتگانه از چپ به راست بالا به پایین:هرم بزرگ جیزه، باغهای معلق بابل، نیایشگاه آرتمیس، تندیس زئوس، آرامگاه هالیکارناسوس، تندیس غول‌پیکر رودس و فانوس دریایی اسکندریه
عجایب هفتگانه قرون وسطی
۱) آمفی تئاترروم، ۲) کاتاکومبهای (سرداب) اسکندریه، مصر ۳) دیوار بزرگ چین ۴) استون هنج در ویلتشایر انگلستان ۵) برج کج پیزا ۶) برج چینی (از جنس چینی) نانکینگ، چین ۷) مسجد ایا صوفیه در استانبول
هفت آتشکده
۱- آذرمهر ۲- آذرنوش ۳- آذربهرام ۴- آذرآیین ۵- آذرخرداد ۶- آذر برزین ۷- آذر زردهشت
هفت آسمان
هفت طبقه آسمان به اعتقاد بابلیان، هفت فلک، هفت گنبد خضرا، هفت گردون، هفت افلاک، هفت آسیا
هفت اعضا
۱- سر ۲- سینه ۳- شکم ۴و۵- دو دست ۶و۷- دو پا
هفت الوان
هفت رنگ اصلی/ طعام نازل شده از آسمان به جهت عیسی شامل: ۱- نان ۲- نمک ۳- ماهی ۴- سرکه ۵- عسل ۶- روغن ۷- تره، کنایه از طعامهای مختلف
هفت امامی (شیعه)
اسماعیلیه/باطنیه: فرقه‌ای از شیعه امامیه که برادرزاده موسی کاظم، امام هفتم شیعیان یعنی محمد ابن اسماعیل را آخرین امام می‌دانستند. ظهور این فرقه نتیجه اختلاف در امامت اسماعیل فرزند جعفر صادق با برادرش موسی بوده‌است. اسماعیلیان معتقدند که پس از درگذشت جعفرصادق (امام ششم شیعیان) چون پسرش اسماعیل پیش از پدر در گذشته بود، امامت به محمدبن اسماعیل منتقل شد.
هفت گاو لاغر که هفت گاو فربه را خوردند
فرعون خوابی دید که اینک بر کنار نهر ایستاده است که ناگاه از نهر هفت گاو خوب‌صورت و فربه‌گوشت برآمده بر مرغزار می‌چریدند و اینک هفت گاو دیگر بدصورت و لاغرگوشت در عقب آنها از نهر برآمده به پهلوی آن گاوان اول به کنار نهر ایستادند و این گاوان زشت‌صورت و لاغرگوشت آن هفت گاو خوب‌صورت و فربه را فروبردند و فرعون بیدار شد.
هفت سنبله لاغر و هفت سنبله پُر
و باز (فرعون) بخسبید و دیگرباره خوابی دید که اینک هفت سنبلهٔ پُر و نیکو بر یک ساق برمی‌آید و اینک هفت سنبلهٔ لاغر از باد شرقی پژمرده بعد از آنها می‌روید و سنبلهای لاغر آن هفت سنبلهٔ فربه و پُر را فروبردند و فرعون بیدار شده دید اینک خوابی است.
هفت سال قحطی در مصر
یوسف به فرعون گفت: همانا هفت سالِ فراوانی بسیار در تمامی زمین مصر می‌آید و بعد از آن هفت سالِ قحط پدید می‌آید و تمامی فراوانی در زمین مصر فراموش می‌شود و قحط زمین را تباه خواهد ساخت.
هفت امشاسپندان
۱- اهورامزدا ۲- بهمن ۳- اردیبهشت ۴- شهریور ۵- اسپندارمذ ۶- خرداد ۷- مرداد
هفت بازی نرد
۱- فرد ۲- زیاد ۳- خانه ۴- ستاره ۵- هزاران ۶- منصوبه ۷- طویل
هفت باطن
۱- مغز ۲- قلب ۳- جگر ۴و۵- دو ریه ۶و۷- دو کلیه
هفت پرده چشم
۱- ملتحمه ۲- قرنیه ۳- عنبیه ۴- عنکبوتیه ۵- شبکیه ۶- مشیمیه ۷- صلبیه
هفت تنان
هفت تن از نیکان که در هر عصر و زمان در بخشی از گیتی به عنوان مظهر صفات و کمال الهی جلوه می کنند. از آن جمله اصحاب کهف: پناه‌برندگان به غار در عهد دقیانوس که ۷ تن از معتقدان به خدای واحد بودند؛ به نامهای ۱- یملیخا ۲- مکسلمینا ۳- کشفوطط ۴- تبینوس ۵- کشافطیوس ۶- ازرفطیونس ۷- یوانس بوس؛ به همراه سگی به نام قطمیر.
هفت دستگاه موسیقی
۱- شور ۲- همایون ۳- ماهور ۴- چهارگاه ۵- نوا ۶- راست پنجگاه ۷- سه‌گاه
هفت راوی قرآن کریم
۱- نافع بن عبدالرحمن ۲- عبدالرحمن بن کثیر ۳- ابوعمروبن العلاء ۴- عبدالله بن عامر ۵- عاصم بن ابی النجود ۶- حمزه بن حبیب ۷- کسائی علی بن حمزه
هفت سبع
قرآن کریم به هفت بخش تقسیم شده‌است.
قاریان هفتگانه قرآن
قاریان هفتگانه یا قراء سبعه، ۷ تن از روخوانان سرشناس قرآن، کتاب مقدس اسلام بودند که در نیمه سدهٔ دوم هجری قمری می‌زیستند.
هفت سنگ
بازی‌ای که هفت عدد سنگ از ملزومات آن است.
هفت سین
شش چیز از سفره هفت‌سین که حرف آغازین آنها سین است؛ به اضافه خود سفره یا هفت چیز در این سفره که نام آنها با حرف سین شروع می‌شود؛ از قبیل سیب، سنجد، سماق، سرکه، سبزه، سیر و سمنو
هفت فلز
طلا، نقره، آهن، مس، قلع، سرب و جیوه
هفت قسم فعل در زبان عربی
اجوف، صحیح، لفیف، مثال، مضاعف، مهموز، ناقص
هفت مردان
محمد (پیامبر اسلام)، علی ابن ابی‌طالب، حمزه (عموی پیامبر اسلام)، ابوطالب (عموی پیامبر اسلام)، جعفر ابن ابی طالب، حسن ابن علی و حسین ابن علی (دومین و سومین پیشوای شیعیان)
هفت نت موسیقی
Do Re MiFa Sol La Si
هفت اقلیم[
یا اقالیم هفتگانه یا اقالیم سبعه (در زبان پارسی میانه هفت اقلیم را هفت کشور می‌نامیدند.)
هفتابیجار
نوعی ترشی مرکب از ۱- فلفل ۲ –سیر ۳ –سرکه ۴ –نعنا ۵ –چوچاق ۶ –خالواش ۷ - پونه
هفت نوع سبزی معطر که خرد شده آنها برای خوشبو کردن انواع ترشی به کار می‌رود. ۱- جعفری ۲- نعنا ۳ –ترخون ۴- مرزه ۵- ریحان ۶- اوجی ۷ –سوس عنبر
هفت ایل قزلباش
هفت ایل ترکمان که در زمان شاه اسماعیل صفوی اتحادیه‌ای تشکیل دادند و پشتیبان او در تأسیس سلطنت شدند: استاجلو –افشار–روملو– تکللو – ذوالقدر –شاملو–قاجار
موارد دیگر
- هفت رنگ:
فرخی گوید:
چون پرند نیلگون بر روی پوشد مرغزار |
پرنیان هفت‌رنگ اندر سر آرد کوهسار |
- هفت آب: به هفت آب شستن
- هفت اختر نحس (سبعه منحوسه): ۱- کید ۲- غطیط ۳- سرموس ۴- ذوذوابه ۵- غریم ۶- لحیان ۷- گلاب
- هفت روزه (سرای)
- هفت پایه (گردون)
- هفت آباء
- هفت اختر
- هفت‌اورنگ
- هفت پرده
- هفت پستانان
- هفت پیکر: نام یکی از پنج منظومه نظامی گنجوی
- هفت‌چشمه
- هفت شهر عشق
- هفت چرخ
- هفت خط جام جمشید:
ادیب‌الممالک فراهانی گوید:
هفت خط داشت جام جمشیدی |
هر یکی در صفا چو آیینه |
|
جور و بغداد و بصره و ازرق |
اشک و کاسه‌گر و فرودینه |
- هفت خط:
هم او گفته‌است:
آن هفت خطی که برنگارند |
بر صفحه دهر اهل تحقیق |
|
ثلث است و محقق است و توقیع |
ریحان و رقاع و نسخ و تعلیق |
- هفت خوان:
ابوالفرج رونی گوید:
به هفت خوان تو بر تیغ و تیر و نیزه و گرز |
ز دیو و دام و دد و اژدها نهند آچار |
- هفت سیاره
- هفت عضو که به هنگام سجده نماز با زمین تماس دارد: ۱-پیشانی ۲-دو انگشت شست پا ۳-دو کف دست ۴-دو زانو
- هفت فلک
- هفت قاری قرآن کریم یا قراء سبعه
- هفت قلم آرایش: ۱- وسمه ۲- سرمه ۳- نگار ۴- خچک ۵- زرک ۶- غازه ۷- سفیداب
- هفت کوکب
- هفت گز:
منسوب به ابوسعید ابوالخیر:
گر ملک تو شام و گر یمن خواهد بود |
وز سرحد چین تا به ختن خواهد بود |
|
روزی که از این سرا کنی عزم سفر |
همراه تو هفت گز کفن خواهد بود |
- هفت گنبد
- هفت مام
- هفت مَرده
- هفت ملت
- هفت مهر:
ادیب‌الممالک فراهانی گوید:
آدمی را چو هفت مهر به دل |
نبود کم شمار از اهریمن |
|
مهر ناموس و زندگانی و دین |
عزت و خاندان و مال و وطن |
- هفت مهره شطرنج
- هفت پایه (تخت پادشاهی)
- هفت اخیار
- هفت ارکان
- هفت ایام: هفت روز هفته
- هفت برگ: نوعی گیاه
- هفت بطن قرآن کریم
- هفت بند (نی)
- هفت پاره (گردن‌بند)
- هفت سامورایی فیلم معروف ساخته آکیرا کوروساوا فیلمساز فقید ژاپن
- هفت تیر (اسلحه)
- هفتان
شماره ی پیراهن
۷ شماره ی پیراهن بازیکنان بزرگی چون کریستیانو رونالدو و دیوید بکهام بوده است.
پانویس
منبع
- راز عدد هفت، تألیف مهدی نصیری دهقان،انتشارات ابتکار دانش، چاپ سوم ۱۳۹۱. ISBN 978-600-111-056-6خانۀ کتاب
- هفت در ق‍ل‍م‍رو فرهنگ جهان، مؤید ش‍ری‍ف م‍ح‍لات‍ی، ۱۳۳۷
- هفت در ق‍ل‍م‍رو ت‍م‍دّن و فرهنگ ب‍ش‍ری، زه‍ره وال‍ی، انتشارات اساطیر، ۱۳۷۹. ISBN 978-964-331-009-7سایت نوسا بوک
- نقد و بررسی کتاب هفت در ق‍ل‍م‍رو ت‍م‍دّن و فرهنگ ب‍ش‍ری
- عدد هفت در اساطیر و ادیان|سایت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
- مقدمۀ کتاب راز عدد هفت، تألیف مهدی نصیری دهقان|سایت خانۀ کتاب
- نقش و تأثیر عدد هفت، در شاهنامه فردوسی|پایگاه مجلات تخصصی نور
- «هفت» در پهنه فرهنگ و دین|پایگاه مجلات تخصصی نور
- راز عدد هفت، مهدی نصیری دهقان|سایت آدینه بوک، شابک 6-056-111-600-978
