مظاهر شر در آئین زردشتی
در آئین زرتشتی مصدر شّر یا روح نخبیث را«اهریمن»خوانده و دایرهء توانائی او را بسی فراختر گرفتهاند.اگرچه در اوایل ظهور مزدیسنا وسعت قلمرو اهریمن بفراخی پهنهء فرمانروائی مصدر خیر نبود ولی رفتهرفته با تقویت شخصیت اهریمن و توسعهء میدان عمل و شمارهء جنود وی او را در برابر«هرمزد»خدای یگانهء آئین مزدیسنا قرار دارند.اما،رفع شبهه را،باید گفت که اگر تا چندی پیش در بحث در بارهء«یگانگی» و«دوگانگی»در آئین زرتشتی باز بود و از خاورشناسان یکی«دوگانگی»را«قیافهء مخصوص»آئین زرتشتی میپنداشت1،و دیگری میانهروی پیش میگرفت و آنرا«یکتاپرستی ناقص»میانگاشت2،امروز دیگر داوری از میان برخاسته و«یگانگی»بعنوان اساس آئین مزدیسنی پذیرفته شده است3.دراین میان جایگاه و پایهء اهریمن نیز بدرستی و روشنی معلوم گردیده است. برای مطالعه دراساس اعتقاد بوجود شرّانگیز اهریمن در میان ایرانیان و شناختن یاران وی و آثاری که از اعمال آنان در پهنهء گیتی ظاهر میشود بجاست که این روح پلید را از قدیمترین دوران تاریخی درایران مورد مطالعه قرار بدهیم: اندیشه ی ایرانی از دیرباز با دو مصدر خیر و شر آشنائی کامل داشته است.تا
